Inleiding: hoeveel koolhydraten at de oermens eigenlijk?
Voedingspatronen als Paleo, Oervoeding en Keto hebben een veel lager percentage van de dagelijkse caloriebehoefte aan koolhydraten, dan het standaard westers dieet. De gedacht hierachter is niet alleen dat het veel gezonder is flink te minderen op koolhydraten ten opzichte van het westers dieet. Maar ook dat het veel meer in over een stemming is met onze voorouders.
Je leest weleens: “De oermens at bijna geen koolhydraten.” In sommige literatuur wordt daar zelfs een getal bij genoemd: 30 tot 40 kilo per jaar. Maar klopt dat eigenlijk wel? En wat betekent het überhaupt?
Laten we dat eens ontleden.
Waar komt het getal van 30–40 kilo per jaar vandaan?
Het exacte cijfer 30 tot 40 kilo koolhydraten per jaar is geen harde meetwaarde, maar een schatting die past binnen wat we weten over jagers-verzamelaars.
Wat zeggen onderzoekers over koolhydraten in het paleodieet?
Onderzoekers zoals Eaton en Cordain schatten dat jager-verzamelaars gemiddeld tussen de 15 en 25% van hun energie uit koolhydraten haalden, afhankelijk van klimaat, seizoen en wat er groeide. Andere onderzoekers en auteurs zoals Leo Pruimboom (klinisch PNI) gebruiken koolhydraten veelvuldig om de discrepantie tussen oervoeding en moderne voeding te illustreren.
Als je dat percentage terugrekent naar een dagelijkse energiebehoefte van zo’n 2000 tot 2500 kcal, dan kom je verrassend genoeg inderdaad rond die 30 tot 40 kilo koolhydraten per jaar uit.
Hoeveel is dat in de praktijk? (De rekenkundige benadering)
Reken mee (1 g koolhydraat = 4 kcal):
- 30 kg/jaar = ~82 g/dag → ~328 kcal/dag uit koolhydraten
- 40 kg/jaar = ~110 g/dag → ~440 kcal/dag uit koolhydraten
Dus ja, het getal klopt ongeveer, maar het zegt nog niet alles.
Is dat niet heel weinig koolhydraten?
Dat lijkt wel zo.
Zeker als je weet dat de gemiddelde Nederlander vandaag de dag rond de 250 tot 400 gram koolhydraten per dag eet, 140 kg per jaar. Dat is ruim 3 tot 5 keer zoveel.
Maar er is een belangrijk verschil: de bron van die koolhydraten.
De oermens versus het moderne dieet
De oermens haalde zijn koolhydraten niet uit brood, pasta, koek, snoep of frisdrank. Zijn koolhydraten kwamen uit knollen, wortelen, bessen, fruit en af en toe een beetje honing.
In de natuur komen koolhydraten nooit geïsoleerd voor. Ze zitten verpakt in de cel met water, mineralen en antioxidanten.
Wil je 40 kilo koolhydraten uit die natuurlijke bronnen halen, dan moet je een enorme hoeveelheid eten.
Afvallen
Geen strijd meer met je gewicht. Begrijp hoe je lichaam echt werkt.
Ontdek hoe je op een gezonde manier vet verbrandt, energie krijgt en het wel volhoudt.
40 kilo koolhydraten is geen 40 kilo eten
Als je 40 kilo pure suiker afweegt, dan heb je letterlijk 40 kilo droog poeder (puur koolhydraat). Maar 40 kilo koolhydraten uit wortels of fruit betekent dat je ongeveer 400 tot 500 kilo rauwe voeding naar binnen werkt.
Dat is anderhalve kilo plantenvoeding per dag en dat alleen al voor je koolhydraten. Dan moet je nog je vlees, vis, eieren en noten eten voor je eiwitten en vetten. En dat moest ook nog eens verzameld, geschild, gekauwd en verteerd worden. Daarom is in de natuur de energie-dichtheid per maaltijd extreem laag, terwijl onze moderne voeding juist extreem hoog is.
Er is dus een wereld van verschil tussen “40 kilo koolhydraten” en “40 kilo voeding”. In de moderne supermarkt krijg je dezelfde hoeveelheid koolhydraten uit haast 40 kilo eten omdat al het water, vezel, vitamines, mineralen en volume eruit is gehaald.
Wat betekent dit voor jou
De oermens at niet “low carb” omdat hij dat wilde. Hij at zo omdat de natuur hem geen andere keuze gaf. Koolhydraten waren schaars, verspreid, seizoen afhankelijk en altijd onderdeel van een compleet voedingsmiddel.
Wat we kunnen leren van het oerdieet over koolhydraten en gezondheid
De verhouding tussen koolhydraten en voedingsvolume is compleet omgedraaid: vroeger moest je jagen en kauwen, nu hoef je alleen een dopje open te draaien. We eten meer koolhydraten dan ooit, maar in de meest geconcentreerde, bewerkte vorm die ons lichaam nauwelijks herkent.
En dat is het echte verschil tussen “vulling” en “voeding”.
Kort samengevat: zo zat het met koolhydraten bij de oermens
- De oermens haalde waarschijnlijk 15–25% van zijn energie uit koolhydraten
- Omgerekend is dat zo’n 30–40 kilo per jaar, een redelijke schatting
- Maar om dat te halen uit natuurlijke bronnen moest je 400–500 kilo plantaardige voeding eten
- In onze tijd krijg je diezelfde hoeveelheid koolhydraten uit ongeveer 40 kilo bewerkt eten
Gezond Eten
Word energieker, fitter en slanker met gezonde voeding
Sta je bekend om je opgeblazen buik, weinig energie en constante cravings? Dan is deze training voor jou.
